Jaarverslag 2019 Seniorenraad gemeente Berg en Dal
De samenstelling van de Seniorenraad is in dit verslagjaar gewijzigd, en is nu als volgt:
Mutaties: Anke de Coole heeft zich niet verkiesbaar gesteld voor een nieuwe termijn. In april is Ineke Brok toegetreden tot de Seniorenraad, maar heeft zich per 1 januari 2020 teruggetrokken.
Om de verbondenheid met de senioren als doelgroep te waarborgen wordt ernaar gestreefd dat ca. 1/3 van de leden tevens bestuurslid is van een van de ouderen- of seniorenbonden.
Vergaderingen:
De Seniorenraad heeft in dit verslagjaar volgens plan zesmaal regulier vergaderd in Dorpshuis De Sprong in Ooij. Voor het ambtelijk (2x) en bestuurlijk (2x) overleg waren we te gast in het gemeentehuis in Groesbeek.
Inzet:
Als Seniorenraad willen we zoveel mogelijk proactief opereren, niet wachten op concrete beleidsvoorstellen, maar initiëren, vragen en meedenken. Zorg & Welzijn, Wonen, Vervoer/Mobiliteit en Veiligheid zijn onze aandachtsgebieden waarbij we ons primair richten op het belang van senioren (55-plus) maar met oog voor het algemeen belang. De Wmo benoemen we niet als apart aandachtsgebied daar de genoemde aandachtsgebieden alle onder de reikwijdte van de Wmo vallen.
Leden van de Seniorenraad nemen daarbij deel aan het platform armoedebestrijding, werkgroep burgerparticipatie, regionale adviesraad doelgroepenvervoer (RAD) regio Arnhem Nijmegen. In Doetinchem is de themamiddag van CDA Senioren Gelderland over innovatieve woonvormen, met name over het Knarrenhof-concept, bezocht. Er is afgestemd met Wmo Adviesgroep over voorgestelde besparingen in het doelgroepenvervoer in het kader van advisering aan de gemeente. Daarnaast is er een gesprek gevoerd over laaggeletterdheid bij senioren met Lisanne Veraart, werkzaam bij het Rijk van Nijmegen.
Zorg & Welzijn:
In ons overleg met de gemeente hebben we regelmatig gevraagd om specifiek ouderbeleid, en de instelling van een ouderenwerker. Mede naar aanleiding van door ons aan de orde gestelde thema’s is er door beleidsambtenaren Jaap Heijdens en Flip Hatzman een discussiestuk over ouderenbeleid opgesteld en met ons besproken. De gevolgen van het langer thuis (moeten) blijven wonen leidt tot eenzaamheid, problemen met zingeving, wonen en vervoer. Daarmee ligt een gezamenlijke opgave voor. Het discussiestuk is doorgeleid naar de seniorenverenigingen, KBO’s e.d. Vanuit de Seniorenraad is een notitie over het probleem van eenzaamheid naar de wethouder verzonden.
Landelijk loopt het Programma Eén tegen Eenzaamheid met instrumenten en praktijkvoorbeelden van aanpak problematiek. De gemeente Berg en Dal heeft zich hierbij (nog) niet aangesloten, en helaas hebben we de gemeente daar nog niet toe over kunnen halen. Er worden natuurlijk door verschillende organisaties initiatieven ontplooid en allerlei activiteiten georganiseerd in het kader van ontmoeting. Daarmee wordt een aanzienlijke groep senioren bereikt. Maar er is een x-aantal senioren dat niet bereikt wordt.
Het probleem van laaggeletterdheid onder senioren is door ons ook onder de aandacht van de seniorenverenigingen gebracht. Ook hier speelt het probleem waar precies de laaggeletterde senior te vinden of te bereiken is.
We hebben pogingen ondernomen om wat directer contact te krijgen met de gemeenteraad. Er stond een thema-avond over het Sociaal Domein op de agenda waarin we ons wilden presenteren, en aandacht wilden vragen voor de thema’s waarmee wij ons bezig houden. Helaas is de opzet van de thema-avonden gewijzigd in een interne informatiebijeenkomst van de raad, waarvoor de burger niet wordt uitgenodigd.
We hebben ons op ambtelijk niveau laten informeren over de reorganisatie bij de Sociale Teams.
Wonen:
Vorig jaar hebben we bij de gemeente gepleit voor de ‘verzilverlening’ in de plaats van de nauwelijks gebruikte ‘blijverslening’. Laatstgenoemde leenmogelijkheid betekende een verhoging van de woonlasten vanwege de te betalen rente op de lening, waar dat bij de ‘verzilverlening’ niet aan de orde was, omdat de verschuldigde rente verrekend wordt met de waarde van de woning. Deze mogelijkheid bestaat nog wel, maar blijkt min of meer te zijn gekaapt door de energietransitiedoelstelling. Je kunt deze lening nog wel inzetten voor een gewenste woningaanpassing maar alleen in combinatie met ten minste één te nemen energiebesparende maatregel.
Ouderen blijven steeds langer thuis zelfstandig wonen. Dat is ook algemeen beleid. De bejaardenhuizen zijn verdwenen, en voor opname in zorginstellingen komt men pas in aanmerking als het thuis absoluut niet meer gaat. Dat is ook goed, en mensen willen ook zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Voor ongeveer de helft van de ouderen betreft dat hun huidige woning in de vertrouwde omgeving, maar de andere helft wil graag naar een kleinere aangepaste woning of appartement dichterbij de voorzieningen. Ook is er vraag naar alternatieve woonvormen als bijvoorbeeld hofjeswoningen. De woningmarkt is verstopt. Een van de redenen is
dat ouderen die willen verhuizen dat niet kunnen omdat er geen geschikte woningen zijn, of te duur. Daardoor is er geen doorstroming. Dat geldt uiteraard zeker in de sociale huursector. Wij hebben met name de hofjeswoningen als alternatieve woonvorm nader onderzocht en zien dat ook als een geschikte woonvorm voor ouderen. Een bekend voorbeeld is het ‘Knarrenhof-concept’. Er wordt hierbij uitgegaan van gegadigden die aan het begrip ‘noaberschap’ inhoud willen geven: oog hebben voor elkaar, bereid zijn tot normale burenhulp en ook wat gezamenlijks willen doen met behoud van privacy. In dit concept is in principe ook plaats voor sociale huur. Het moet geen hofje worden voor de wat kapitaalkrachtigere burgers met eigen woningbezit, maar ook kansen bieden aan mensen met smallere beurs uit de sociale huursector.
Vervoer:
Niet alle kernen in onze gemeente, bijvoorbeeld Kekerdom, worden bediend met een busverbinding. Soms ook is de route van de lijndienst verlegd, zoals in Beek, waardoor de haltes verder weg zijn komen te liggen. Helaas hebben ingebrachte bezwaren dat niet kunnen verhinderen. In de lokale vervoersbehoefte van mensen die aangewezen zijn op vervoer door derden wordt in een aantal kernen voorzien door vrijwilligers, hetzij met gebruik eigen auto, of met inzet van bijvoorbeeld een toek-toek. Dit is echter niet voorhanden in andere kernen, zoals in Groesbeek Noord en Zuid en De Horst. Het feit dat dat zo is betekent niet dat er geen behoefte aan is. Wij hebben dit steeds weer in onze contacten met de gemeente ter sprake gebracht omdat we vinden dat dat in elke kern, in welke vorm dan ook beschikbaar moet zijn. We vinden het te gemakkelijk om te zeggen dat er blijkbaar
geen behoefte aan is, en dat men het blijkbaar goed zelf kan regelen. Lokaal vervoer kan bijdragen tot vermindering van eenzaamheid, juist omdat men demogelijkheid heeft om van zo’n vervoersmogelijkheid gebruik te maken en er op uit kan gaan.
Veiligheid:
Specifieke veiligheidsvraagstukken hebben we niet behandeld, zijn niet aan de orde geweest.
Kunst & Cultuur:
De gemeente kent een subsidieverordening waarop een beroep gedaan kan worden, ook incidenteel voor een bijzonder initiatief op het terrein van kunst & cultuur. Er is geen specifiek beleid voor kunst en cultuur voor ouderen. Door de gemeente wordt verwezen naar activiteiten die binnen de seniorenverenigingen worden georganiseerd.
Communicatie:
Het bijhouden van onze website en het actiever gebruik als communicatiemiddel is, ondanks goede bedoelingen, niet echt van de grond gekomen. Omdat we er niet zelf veel mee kunnen hebben we besloten om de website elders (= professioneel) onder te brengen en opnieuw vorm te geven.